Ο αγροτουριστικός συνεταιρισμός γυναικών Τριγώνου ν. Έβρου, «η Γαία» μετρά σήμερα (2022), σχεδόν 25 χρόνια ζωής.

Είναι ένας από τους μακροβιότερους γυναικείους συνεταιρισμούς στην Ελλάδα. Ένα από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του συνεταιρισμού, αποτελεί το γεγονός πως από την ίδρυσή του, εδρεύει αδιάλειπτα μέχρι σήμερα στο χωριό Σπήλαιο (που συνιστά μαζί με άλλα 12 δημοτικά διαμερίσματα, το Δήμο Τριγώνου Έβρου). Εκεί παραμένει η παραγωγή και το βασικό σημείο διάθεσης των προϊόντων που παράγει «η Γαία» και αποστέλλει σε ολόκληρη την Ελλάδα αλλά και το εξωτερικό.

Το Σπήλαιο, που απλώνεται αραχτό στον καταπράσινο κάμπο του βόρειου Έβρου (μόλις 5 χιλιόμετρα από τα σύνορα με τη Βουλγαρία και 30 χλμ από την Ορεστιάδα), σήμερα έχει περίπου 300 κατοίκους, οι οποίοι όπως και στα υπόλοιπα δημοτικά διαμερίσματα του Δήμου Τριγώνου, ασχολούνται κυρίως με τον πρωτογενή τομέα και την αγροτική παραγωγή.

Μπορεί το χωριό να είναι απομακρυσμένο και μικρό, αλλά σε καμία περίπτωση δε θεωρείται μικρή η ιστορία του. Και οι άνθρωποί του δεν απομακρύνθηκαν από την ιστορία αυτού του τόπου, που συνδέεται με την ένδοξη εποχή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και τους περήφανους Ακρίτες.

Αυτήν ακριβώς την ιστορία έρχεται να τιμήσει και να μεταδώσει «η Γαία», που δημιουργήθηκε από μια ομάδα δραστήριων γυναικών του τόπου με την καθοδήγηση της προέδρου του συνεταιρισμού, Ζωής Φραγκούδη.

Αρχικά, ήταν η αγάπη των γυναικών για τον τόπο όπως και ο σεβασμός στις τοπικές παραδόσεις και την ιστορία του, που τις οδήγησε να πάρουν την απόφαση. Ήθελαν να διατηρήσουν το κληροδότημα των μαμάδων και των γιαγιάδων τους και να το περάσουν στα παιδιά τους. Ήθελαν όμως και να προσφέρουν στα παιδιά τους, ένα λόγο να παραμείνουν στον τόπο τους. Ευκαιρίες να εργαστούν και να συνεχίσουν ότι άρχισαν οι ίδιες.

Η περιοχή από τα παλιά χρόνια, ήταν περιοχή με πολλά νερά. Πολλά νερά και βαρύ χειμώνα. Πολύ πότισμα και εύφορο έδαφος δημιουργούσαν τις προϋποθέσεις για πλούσια αγροτική παραγωγή, η οποία όμως έπρεπε με κάποιον τρόπο να «συντηρηθεί» ώστε να βγει ο βαρύς χειμώνας. Έτσι οι πρόγονοι των γυναικών του συνεταιρισμού, ανέπτυξαν μεθόδους και συνταγές παρασκευών που θα τους επέτρεπαν να συντηρήσουν τα λαχανικά που οι άνδρες παρήγαγαν στα χωράφια και τους μπαξέδες τους: ντομάτες, πιπεριές, μελιτζάνες, Κολοκύθες, μοσχοσίταρο και ένα σωρό άλλα δώρα της Εβρίτικης φύσης.

Περίτρανο παράδειγμα, ο Θρακιώτικος τραχανάς λαχανικών. Ένας τραχανάς χωρίς ίχνος γαλακτοκομικών. Πεντανόστιμος, θρεπτικός και εξαιρετικά εύκολος στο μαγείρεμα. Γενιές και γενιές μεγάλωσαν και μεγαλώνουν απολαμβάνοντας το Θρακιώτικο Τραχανά, είτε ως βραδυνή ελαφριά και θρεπτική σούπα, είτε ως χυλό είτε ως ένα δυναμωτικό πρωινό, προσθέτοντας μέσα ταχίνι ή λευκό τυρί με κρουτόν.

Σήμερα η ΓΑΙΑ δημιουργεί προϊόντα με τις ίδιες ακριβώς μεθόδους και μυστικές συνταγές που οι πρόγονοι μετέδωσαν στις γυναίκες που ίδρυσαν το συνεταιρισμό. Με τοπικές πρώτες ύλες από ντόπιους παραγωγούς. Χωρίς την παραμικρή χρήση μηχανημάτων. Χειροποίητα.

Και παρά τις αντιξοότητες και το σκληρό ανταγωνισμό της βιομηχανοποιημένης μαζικής παραγωγής και των «δήθεν οικοτεχνιών» και «ψευτο-παραγωγών της λαϊκής» με προέλευση και ποιότητα υλικών, συνεχίζει με διαύγεια και σεβασμό να προσφέρει πραγματικά αγνά, Ελληνικά, χειροποίητα προϊόντα, δίνοντας σημασία στην ουσία και όχι στο περιτύλιγμα.

Τα βασικά προϊόντα που σήμερα παράγει ο συνεταιρισμός είναι :

  • Θρακιώτικος τραχανάς λαχανικών (ξινός και κόκκινος καυτερός),
  • Ουμάτς (ζυμαρικό σε τρίμματα – περιέχει γάλα),
  • Ιφκάδια (ιφκάδια ή ιφκάδες είναι οι Θρακιώτικες χυλοπίτες που ψήνονται πρώτα σε ένα παραδοσιακό σκεύος, το σάτς) ενώ διατηρούν σχήμα παρόμοιο με τις γνωστές ταλιατέλες,
  • μια σειρά από Θρακιώτικες πίτες (τυρόπιτα, σουσαμόπιτα, κολοκυθόπιτα κα.),
  • το Ορεκτικό Θρακών (ένα ντιπ με βάση τη ντομάτα και την πιπεριά που πολλοί λατρεύουν και ως σάλτσα ζυμαρικών (έτοιμη για χρήση, χωρίς βράση)
  • καθώς και σειρά από μαρμελάδες και γλυκά του κουταλιού, όπως το γνωστό Ριτσέλι (κίτρινη κολοκύθα).

Μερικά μόνο στοιχεία από την ιστορία και τις δράσεις του Συνεταιρισμού

  1. Ίδρυση και λειτουργία Εργαστηρίου παραδοσιακών εδεσμάτων στο χωριό Καναδάς 1998 στο παλιό Δημοτικό Σχολείο
  2. Ίδρυση και λειτουργία Έκθεσης παραδοσιακών εδεσμάτων στο Σπήλαιο 2001 έως σήμερα
  3. Καλλιέργεια αγροκτήματος Πάλλης και Καναδά για την Παραγωγή λαχανικών
  4. Υπό Ίδρυση Εργαστήρι Παραδοσιακών εδεσμάτων στο Σπήλαιο στο παλιό Δημοτικό Σχολείο
  5. Κέντρο υποδοχής και εστίασης στο Πρώην Τελωνείο του Ορμένιου 2002 έως 15 12 2005
  6. Κέντρο Δημιουργικής απασχόλησης στο Σπήλαιο και
  7. Κέντρο εκμάθησης H/Y Future kids και κέντρο πιστοποίησης  ECDL έως το 2006
  8. Ίδρυση καταστήματος βιολογικών προϊόντων στην Αλεξανδρούπολη το 2005

Πρώτη επιχειρηματική δραστηριότητα η ίδρυση και λειτουργία εργαστηρίου παραδοσιακών εδεσμάτων στον Καναδά. Η επένδυση ύψους 10,5 εκ. δραχμές αφορούσε την αξιοποίηση του παλιού Δημοτικού Σχολείου του χωριού Καναδά και αξιοποίησε πόρους από το LEADER II .

Προϊόντα που παράγονται και τυποποιούνται είναι τα εξής :

  1. Τυπικός Θρακιώτικος κόκκινος τραχανάς ξινός ή καυτερός  
  2. Ιφκάδια  τοπικές χειροποίητες χυλοπίτες  
  3. Κους- κους,
  4. Ουματς ή τριφτάρια ή βρασσνίτσα ή ψιρούκι γευστικός χυλός με γάλα αυγά και αλεύρι,
  5. Χειροποίητες παραδοσιακές πίτες κατεψυγμένες (τυρόπιτα , σπανακοτυρόπιτα ,  Κολοκυθόπιτα , σουσαμόπιτα , σπανακοπρασόπιτα)
  6. Χειροποίητο φύλλο κατεψυγμένο,
  7. Μπιμπιρίτσα ( είδος καρυκεύματος , τρώγεται με ψωμί ή συνοδεύει κρέατα ) ,
  8. Μαρμελάδες από φρούτα του δάσους ( τσάπουρνο και κράνο ),
  9. Ριτσέλι τοπικό γλυκό με κολοκύθι και μέλι
  10. Σάλτσα τοπικό ορεκτικό με κόκκινη πιπεριά , ντομάτα , μελιτζάνα , καρότο , ελαιόλαδο, μπαχαρικά
  11. Γλυκό κάστανο και κυδώνι κ.ά

Όλα τα προϊόντα μας είναι χειροποίητα , παρασκευάζονται με τοπικές παραδοσιακές συνταγές αξιοποιώντας αγροτικά προϊόντα .

Μεγάλο μέρος των Α’ υλών καλλιεργείται με βιολογικό τρόπο σε ιδιόκτητες εκτάσεις του Συνεταιρισμού ή σε αγροκτήματα των μελών του

Μέρος των δραστηριοτήτων του εργαστηρίου είναι η ετοιμασία μπουφέ με παραδοσιακά εδέσματα , διοργάνωση εκδηλώσεων , γάμων , βαπτίσεων , συνεδρίων , συνεστιάσεων κ.ά.

 Οικονομικά – κοινωνικά αποτελέσματα από την δραστηριοποίηση του γυναικείου δυναμικού της περιοχής

  • Προώθηση της οικονομικής , κοινωνικής , πολιτιστικής αναβίωσης της υπαίθρου
  • Αξιοποίηση του γυναικείου δυναμικού
  • Ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού με την προβολή και προώθηση της τοπικής παραγωγής αυθεντικών προϊόντων με χαρακτηριστικά ποιότητας
  • Σημαντική αναβάθμιση της κοινωνικής θέσης της γυναίκας στην περιοχή
  • Ανατροπή της κοινωνικής αδράνειας των γυναικών
  • Αύξηση της συμπληρωματικής απασχόλησης και της βελτίωσης των αγροτικών εισοδημάτων

Γυναικεία επιχειρηματική δραστηριότητα στο Δήμο Τριγώνου

Με την υποστήριξη της Ε.Σ.Γ. Τριγώνου , του Α. Σ. Γυναικών Τριγώνου «Η Γαία» και οικονομική υποστήριξη από την Τ.Υ.  ΟΑΕΔ  Ορεστιάδας ,εννέα γυναίκες μέλη του Α. Σ. Γ. Τριγώνου,  δραστηριοποιούνται σε ατομικές  επιχειρήσεις .

Για την επίτευξη των στόχων της  Η Γαία πήρε πρωτοβουλία και διοργάνωσε

  1. Θεματικές επιμορφώσεις

  1. Τεχνικές επεξεργασίας τροφίμων και ποτών (ΚΕΚ Εβρος Εκπαιδευτική, Πεντάλοφος )
  2. Τυποποίηση αγροτικών προϊόντων (στον Καναδά Διεύθυνση Γεωργικής Ανάπτυξης Ν.Έβρου )
  3. Τουριστική προβολή Β. Εβρου (ΚΕΚ Εβρος Εκπαιδευτική , Ελιά)
  4. Αγροτουρισμός και Γυναίκα (ΚΕΚ Εβρος Εκπαιδευτική, Πεντάλοφος )
  5. Κατάρτιση μελών Συνεταιρισμών Αγροτουριστικών Μονάδων (ΑΕΕΚΕ 20/03/2000 έως 10/04/2000)
  6. Οργάνωση -Διοίκηση Συνεταιριστικών Μονάδων (ΑΕΕΚΕ 20/03/2000 έως 10/04/2000)
  7. Παρακολούθηση σεμιναρίου με θέμα «διακόσμηση» 50 ωρών –ΝΕΛΕ 2009
  8. Παρακολούθηση σεμιναρίου Μαγειρική 50 ωρών –ΝΕΛΕ 2010

  Συνεργασίες

  1. Συνεταιρισμοί του νομού και της χώρας
  2. Αναπτυξιακές επιχειρήσεις Νομού και χώρας
  3. Βιοτεχνικό – Βιομηχανικό Επιμελητήριο  Ορεστιάδας
  4. Βιοτεχνικό – Βιομηχανικό Επιμελητήριο  Έβρου
  5. Γυναικείους Συλλόγους Malko – Gradiste , Ivailovgrad , Svilegrad , Haskovo, Stara–Zagora στη Βουλγαρία
  6. Συνεργασία με το Πολιτιστικό τμήμα του Δήμου  Ανδριανούπολης στην Τουρκία
  7. Συνεργασία με ομάδα γυναικών Ανδριανούπολης  στην Τουρκία
  8. Συνεργαζόμενο  μέλος της εταιρίας « agrinet» δίκτυο αγροτουριστικών επιχειρήσεων  Θράκης www. agrinet.gr
  9. Συνεργαζόμενο  μέλος της ηλεκτρονικής λαϊκής αγοράς www. e–bloko

         Κοινοτικές πρωτοβουλίες

  1. LEADER II Εργαστήρι παραδοσιακών εδεσμάτων
  2. EQUAL , Γυναικεία επιχειρηματικότητα και διαπεριφερειακό σύστημα υποστήριξης στην κοινωνική οικονομία “ΔΙΩΝΗ ΙΙ “2003-2005 Ίδρυση Κέντρου υποστήριξης κοινωνικών και γυναικείων επιχειρήσεων Ν. Έβρου Αλεξανδρούπολη
  3. NOW ( Γραφείο Ενημέρωσης και επιχειρηματικού προσανατολισμού γυναικών ) Πλάτη συνεργασία με την  Ένωση Συλλόγων Γυναικών Έβρου ( Πρώην Τριγώνου ) ,
  4. INTEGRA (Κέντρο Δημιουργικής Απασχόλησης ) στα Δίκαια συνεργασία με την Ένωση Συλλόγων Γυναικών Έβρου ( Πρώην Τριγώνου ) ,
  5. EQUAL , Επιχειρηματικότητα στη Μεθόριο 2005-2007 ΤΕΔΚ Ν. Έβρου συνεργασία με την Ένωση Συλλόγων Γυναικών Έβρου ( Πρώην Τριγώνου ) ,
  6. INTERREG II Συμμετοχή στην έκδοση συλλογής και καταγραφής της τοπικής γαστρονομίας με τίτλο «Η Γαστρονομίας αναπόσπαστο κομμάτι του Λαϊκού πολιτισμού» εκδότης η Ένωση Συλλόγων Γυναικών Έβρου ( Πρώην Τριγώνου ) , συγγραφέας η Εύη Βουτσινά 
  7. Διαφήμιση – προβολή . Δημόσιες σχέσεις
  1. Συμμετοχή στο πρόγραμμα του ΕΟΜΜΕΧ “δικτυωθείτε” . Απόκτηση ιστοσελίδας με
  2. e–mail : inf@gaia-evros.gr
  3. Ημερίδα στα πλαίσια της  Κ.Π. equal της αναπτυξιακή σύμπραξης dioni ii με θέμα: «κοινωνική οικονομία- γυναίκεια επιχειρηματικότητα και γυναικείοι συνεταιρισμοί. η εμπειρία από την εφαρμογή του προγράμματος  dioni ii
  4. συμμετοχή στο τουριστικό οδηγό «διαδρομές  της Θράκης »  agrinet
  5. Ραδιοφωνική και τηλεοπτική  διαφήμιση
  6. Τηλεοπτικές εκπομπές
  7. Έκδοση διαφημιστικών φυλλαδίων
  8. Υποδοχή και ξενάγηση Συλλόγων , Σχολείων στο Εργαστήριο
  9. Προβολή σε περιβαλλοντικές εκπαιδεύσεις Σχολικών Κέντρων
  10. Συμμετοχή σε εκδήλωση  στις 8 Μαρτίου  2010 Αθήνα Παλιά βουλή.  «Αύρα Θεοδωροπούλου – η πρωτοπόρος  του γυναικείου κινήματος» και ομιλία με θέμα: «η συλλογική δραστηριότητα των Γυναικών στον Ν. Έβρο » διοργάνωση περιοδικό Βορέας
  11. Συμμετοχή στη διοργάνωση εκδηλώσεων με τίτλο «Ξενιτεμένο μου πουλί» στο Σπήλαιο 2008 , 2009,  2010 διοργάνωση περιοδικό Βορέας

          Συμμετοχή σε εκθέσεις

         Έκθεση Polis 97 Θεσσαλονίκη

  1. Έκθεση στην Αμερικάνικη Γεωργική Σχολή 8/05/1999 “η Καινοτομία στην αγροτική ανάπτυξη”
  2. Συμμετοχή στο KIN KARAVAN πρόγραμμα ARISTI Εκθέσεις παρουσίασης προϊόντων Δανία – Κοπεγχάγη – Βερολίνο – Παρίσι – Βρυξέλλες Οκτώβριος 1999. Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία ADAPT
  3. Εμπορική Έκθεση Αλεξανδρούπολης 1999
  4. Εκθεση Polis 99
  5. Έκθεση Προϊόντων του Α.Σ.Γ. Τριγώνου “η Γαία” , Παρουσίαση πρωτοβουλιών των Γυναικών του Τριγώνου στο Svilegrad Βουλγαρίας 19/11/1999
  6. Έκθεση παραδοσιακών τοπικών προϊόντων στην Καβάλα Χριστούγεννα 1999
  7. Έκθεση Προϊόντων Γυναικείων Συνεταιρισμών στο Καστρί Αθήνα 16 έως 18 /2/2000
  8. Εμπορική Έκθεση Αλεξανδρούπολης 2000
  9. Έκθεση Προϊόντων Γυναικείων Συνεταιρισμών στα Ιωάννινα στα πλαίσια του προγράμματος DIONΙ ΙΙ  20-23 /10/2000
  10. Συμμετοχή στο πρόγραμμα ολοκληρωμένη εκθεσιακή προβολή ΠΟΠ,ΠΓΕ,ΠΒΓ,ΕΠΠΕ,ΤΟΠΙΚΩΝ ΟΙΝΩΝ , ΟΠΑΠ και προϊόντων LEADER στη :
  11. DETROP Θεσ/νίκη 2/2001 – στη  Σουηδία 5/2001- στη Γαλλία και 7/2001
  12. καταχώρηση με ελληνο-αγγλικό κείμενο στον κατάλογο προβολής της Promagro .
  13. Έκθεση  βιολογικών προϊόντων και αγροτουρισμού στο Δήμο Πυλαίας 17 έως 20 /7/ 2001
  14. Εμπορική Έκθεση Αλεξανδρούπολης 2001
  15. Έκθεση Προϊόντων Γυναικείων Συνεταιρισμών στο Ζάππειο Αθήνα 22/6/2001
  16. Έκθεση Συνεταιριστικών προϊόντων “Γη – Γυναίκα – Θράκη”  , Σαμοθράκη 24 έως 26 /08/2001
  17. Έκθεση Γυναικείων Συνεταιριστικών προϊόντων στο Σουφλί 1/12/2001 . Νέα αγροτικότητα ΔΗ.Π.Ε.
  18. Πανέβρια  Αγροτική έκθεση Φερών 1999,2000,2001,2002,2003,2004,2005
  19. Συνάντηση Γυναικείων Συνεταιρισμών Σαμοθράκη 30/08-1/9/2002
  20. Ζάππειο Μέγαρο 29/11-1/12/2002 Φεστιβάλ Ελληνικών παραδοσιακών γεύσεων
  21. DETROP Φεβρουάριος 2003
  22. Συμμετοχή Έκθεση Βιολογικών προϊόντων
  23. Το πανηγύρι των Γεύσεων Αύγουστος 2005 στο Σπήλαιο εκδήλωση χρηματοδοτούμενη από  το ΟΠΑΑΧ
  24. Συμμετοχή  στην γιορτή πίτας στη Νίψα  , Δήμος Τραϊνούπολης
  25. Το πανηγύρι των Γεύσεων Μάιος 2006 εκδήλωση χρηματοδοτούμενη από  το ΟΠΑΑΧ
  26. Συμμετοχή στην έκθεση «2ο φεστιβάλ τέχνης και πολιτισμού» 5-15 Νοέμβριου 2009 Ανδριανούπολης
  27. Διοργάνωση εκδήλωσης «παραδοσιακές γεύσεις» από την αδελφοποίηση Δήμων Τρίγωνου & Gemmrigheim με συνεργασία τα μελή του Αγροτουριστικού  Συνεταιρισμού Γυναικών Τρίγωνου «Γαία» και τα μελή της γερμανικής αντιπροσωπείας – Σπήλαιο 8 Μαΐου 2010.
  28. Συμμέτοχη στην 1η  έκθεση των τοπικών συσκευασμένων προϊόντων του κλάδου τροφίμων& πότων   με τίτλο « Θράκης γεύσεις » από 18-20 Ιουνίου 2010 στον Πευκώνα Νέας Ορεστιάδας. Διοργάνωση Σύνδεσμος Βιοτεχνών – Βιομηχάνων Β. Έβρου Επιμελητήριο Έβρου Διευρυμένη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση
  29. Συμμετοχή στο τριήμερο φεστιβάλ πολιτισμού «η Θράκη πατεί …..γκάζι» στην  Τεχνόπολη στο Γκάζι  . Διοργάνωση  Δήμος  Αθηναίων από 8-10 Σεπτεμβρίου σε συνεργασία με τις Νομαρχίες  Έβρου και Ξάνθης